Op 8 januari ben ik teruggekomen in Havana vanuit Trinidad zoals ik beschreef. Die avond heb ik in Havana bij een hotel vlakbij het Capitoloeen hapje gegeten, het weer is omgeslagen, de zon schijnt nu bijna continu. Op het terras naast die van mij stond een bandje heerlijke muziek te spelen. Havana, of ik denk heel Cuba eigenlijk, heeft altijd overal muziek, je hoeft er niet lang naar te zoeken, en ik vind dat heerlijk. Ik was blij, maar toch, dit was het eerste moment dat ik me echt even alleen voelde. Het kwam door iets simpels, het was dat de serveerster vroeg “Are youeatingalone?” en nadat ik “Yes” had geantwoord (op zich nog niets vreemds, dat gebeurde elke avond) ze me aankeek alsof ik echt heel raar was. En ineens voelde ik me eenzaam maar ook schuldig dat ik hier in mijn eentje was. Toen vlak daarna ook nog eens meerdere mensen me vreemd aankeken, wat dus al wel eerder gebeurd was maar waarom ik tot op dit moment vooral moest lachen, was het gedaan. Na het eten heb ik een fietstaxi teruggenomen, en heb de avond in mijncasa doorgebracht in mijn lekkere dikke joggingbroek. Dan maar de ventilator iets harder!

Die avond viel ik wederom met alle geluiden van Havana in slaap. Een hond die blaft, eenoude auto die optrekt, mensen die elkaar naroepen in het Spaans en de overal klinkende Cubaanse muziek komend van taxi’s, fietstaxi’s, een telefoon of uit huizen. Het zijn de geluiden waaraan ik inmiddels een beetje gewend ben geraakt, maar soms ineens valt het me weer op omdat het zo anders is dan wat ik gewend ben, vooral het geluid van de auto’s en de stemmen. Het zijn voor mij de geluiden die me voor altijd zullen doen terugdenken aan deze reis denk ik. Ik koester dat nu al.

De volgende morgen was een vroege morgen want om 8 uur stond Osmany al klaar voor de dansles. Omdat hij daarna naar zijn werk moest zouden we eerder beginnen die dag. Salsa, Bachata (ik denk toch echt mijn favoriet) en alle extra stappen en figuren hebben we herhaald en er kwamen weer wat nieuwe bij. Het blijft voor mij lastig om dit op te slaan en dus te dansen, ik moet er veel te veel over nadenken om ze uit mezelf uit te kunnen voeren en dus helpt Osmany me herinneren. “Youcan do likethis, or this, or this, or this…..remember?”. “Ow ja”. Er wordt ook goed op de details gelet, en ook die vind ik best moeilijk, want die details voelen voor mij vaak heel onlogisch en daarom is het onthouden dus nog lastiger. Er zit dus genoeg uitdaging in, en dat is fijn, al kan het me ook flink frustreren.

Daarna leerde hij me Son te dansen, salsa maar dan meer staccato, en op een vaste telling ga je een beetje omlaag met je lichaam, daarnaast start je niet op tel 1 van de muziek maar op tel 2. Alsof je net iets uit het ritme danst, of iig anders op het ritme danst. (ik vind het lastig uit te leggen, dus voor de professionals onder de lezers, sorry als het niet helemaal klopt). Son is een dans die niet heel veel Cubanen in Havana kunnen zei Osmany en is ook lastiger, vind ik. Maar zeker net zo leuk. Ik heb Osmany die dag 1x gekrabd, zo’n 10x half op zijn voet gestaan (waar hij overigens nooit iets van zegt, wat ik heel lief van hem vindt maar me elke keer weer rood voel worden) en heeft hij een mini schouderstoot tegen zijn kin van mij mogen incasseren. Ik was lekker bezig.

Die middag heb ik door Havana gelopen, door een gedeelte waar ik nog niet eerder geweest was (stiekem ook op zoek naar internet) Ik liep een straat in waar ik nog niet was geweest en ik stond letterlijk stil. “Welke stad is dit?” dacht ik. Alles was opgeknapt, alle muren hersteld, alle gebouwen waren geschilderd en afgewerkt, er liepen bijna alleen maar toeristen over straat en er waren overal eettentjes en winkeltjes. “Waar ben ik nou?”. Ik stond serieus even een aantal minuten stil op een plein te kijken naar alle toeristen en de restaurantjes met 1 wenkbrauw omhoog. En toen werd ik verleid, door een restaurantje met live muziek…..en Hamburgers…. ik bestelde een Cheeseburger. Ik zat voor mijn gevoel high class (met een Hamburger ja) te lunchen op een prachtig statig en opgeknapt plein, wat nog niet lang geleden een parkeerplaats bleek te zijn geweest met vervallen gebouwen eromheen. Overal stonden ‘straatverkopers’, of mensen stonden muziek te maken en ik kon er niets aan doen maar het voelde nep. Alsof ik iets verkeerd had gedaan door op het terras een hamburger te gaan zitten eten liep ik snel terug en ben ik even in een hotel gaan zitten met een fles water, even bijkomen van de hitte en drukte van de stad.(En in de hoop wifi te kunnen gebruiken geef ik eerlijk toe, maar die was die dag toevallig uitgevallen….). En toen besloot ik gewoon van de zon te gaan genieten, mijn benen na het dansen en vele lopen rust te gunnen, en bij hetzelfde zwembad als eerder op een ligbedje te gaan liggen. Het was alweer 16.00 uur. Toen het koud werd en er steeds meer wolken kwamen heb ik uit zwaar protest mijn eerste PinaCollada van deze vakantie besteld. En ik heb gewoon genoten van de wind, de wolken, het uitzicht en soms een straaltje zon, met mijn handdoek om me heen!

Die avond heb ik met zicht op de zee een hapje gegeten bij Meruda, dit keer met een boekje mee en spelletje op mijn telefoon, en ik voelde me weer prima op mijn gemak in mijn eentjewaardoor ik met een drankje daar een tijd lang heb nagenoten van een heerlijk maaltje voordat ik terug naar de casa ging om te gaan slapen. Die avond had de maan een hele grote stralende ring om zich heen, dit heb ik 1x eerder gezien om de zon, en dat was in Thailand. Het zag er prachtig uit.

De volgende ochtend, 10 jan, heb ik heel rustig aan gedaan en toen ik aan mijn ontbijt begon kwam er een vrouw uit een andere kamer en zei “Goedemorgen”. Ineens zat ik aan het ontbijt met een vrouw uit Curaçao Nederlands te praten, en dat was best wel even lekker. Ze bleek een vriendin van Maria en was hier met haar man voor een ziekenhuisbezoek. Bij het ontbijt had ik een vreemde vrucht waarmee ik zat te stoeien, ‘hoe eet je dit?’ Ik dacht als een citroen, maar ik werd geholpen. Het was gewoon een soort mandarijn maar met een ander kleur (geel/groen).

Osmany kwam om 10 uur letterlijk aangerend vanuit zijn werk, hij had dus na de dansles gewerkt tot aan de volgende dansles, bizar. Hij werkt naast voor zijn eigen dansschool bij de telefoonmaatschappij, waar hij soms een 24uurs dienst heeft. We deden de warming up, dansten salsa ter herhaling, en toen kreeg ik weer allemaal nieuwe dingen aangeleerd. Mijn hoofd zat gewoon te vol, het ging er niet in. En ik verbaasde me over het geduld van Osmany na een 24uurs dienst, jeetje wat kan hij daar relaxt mee omgaan terwijl ik volledig blokkeerde ging hij gewoon door. En ik dus uiteindelijk ook.

We gingen ook het draaien nog eens oefenen, ik dacht dat mijn pirouettes altijd vrij goed waren, nou niet dus….ik ben gewoon een smokkelaar. Ik zet gewoon mijn voet net even anders, dan is het toch ook goed? Maar dat mag niet. “Feettogether…put them together….No…-draai-…No…-draai-...again….No….again…No…-draai-…..No…-draai-…..No…-draai-…..No…..”. Het staat op video en ik zag later terug dat ik tegen hem zei (wel met een grote lach hoor) “I know!…..Ifyou say ‘no’one more time i wil push you”. Hoezo gefrustreerd. Osmany moest er hard om lachen en zei vervolgens “Again…No….” Haha. Een van de nieuwe bewegingen was een soort slangloopje, de man duwt je dan steeds in een bepaalde richting en daarvoor moet je, je armen goed stevig houden, je voeten dicht bij elkaar. “Do youknow Dirty Dancing?” zei hij. “Yes” zei ik. En toen kreeg ik de subtiele hint…”spaghetti arms”. (ik hield mijn armen dus niet strak genoeg) Het gevoel alsof ik in een film zit blijft dusaanwezig en ik vind het fantastisch. Nogmaals, het geduld van Osmany lijkt eindeloos, ik hoop maar dat ik binnenkort echt alles goed kan onthouden en stop met denken en gewoon ga dansen.

Na de les kon ik mijn wederom doorweekte kleding inruilen voor luchtigere kleding en toen ik in de spiegel keek dacht ik “goh…ik heb weer een beetje mijn balletkuiten terug...”. Ik denk dat ik iets afgetrainder terug zal komen in Nederland dan toen ik wegging. Die middag heb ik na geld te wisselen en lunchen de bus naar het strand genomen om daar een uurtje te relaxen voor de zon begon te zakken. Ik lag bijna alleen op het strand, heel uniek.

Toen ik terugkwam heb ik bij de Malecon op de rand met een flesje water genoten van de veranderende luchten tijdens de zonsondergang. Het einde van wederom een bijzondere dag. Die avond ging ik samen met Osmany naar Casa de la Musica…dachten we. Eerst even wat gedronken bij Meruda omdat het nog dicht was. Toen erheen gelopen, maar helaas was dit zooooo druk dat we na een half uur stil te hebben gestaan in de rij door zijn gelopen naar hetzelfde hotel als de vorige keer om te dansen. Het was wederom snikheet binnen, en ook hier bleek dat ik nog steeds teveel denk tijdens het dansen, maar ik geniet van het dansen en de sfeer in de stad. Ik zal dat echt missen als ik terug ben in Nederland, soms kan ik het niet laten om daaraan te denken. Ik geniet echt van het dansen, maar ook echt van Havana. Ik ben een beetje verliefd op de stad geworden. Ik kan er de middagen na het dansen uren door de oude straten wandelen en kijken, op zoek naar niets, alles in me opnemend, en ik blijf maar foto’s maken.

Gisteren ben ik met de bus vertrokken naar Pinar del Rio, vlakbij de vallei van Vinales. Hierdoor mis ik de verjaardag van Ricardo, wat ik jammer vond en ook Ricardo en Maria jammer leken te vinden, hij zou vandaag een groot feest geven in de casa. Maar ik had al het geluk dat ik 1 verjaardag mee mocht maken. De busreis was 3 uurtjes en ik zat naast een Nederlands meisje die een taal- en dansreis maakte via Spachcafé. Ze had 1 week bij de’school’ doorgebracht in een hotel met enkel toeristen en zou nu zelf door gaan reizen. Het werd me nog duidelijker hoe uniek de reis is die ik maak, omdat ik vooral contact heb met mensen uit Cuba zelf en individuele lessen krijg in mijn eigen casa. De busreis was heel mooi en de bergen kwamen al snel in zicht.

Het stadje Pinar del Rio is heel anders dan wat ik tot nu toe gezien heb, heel rustig, bijna geen toerist (volgens mij nog geen een gezien), en de mensen die hier wonen staren me hier echt aan alsof ze nog nooit een toerist gezien hebben. Ik was ook de enige die in deze stad de bus uitging, de rest reed door naar Vinales.Wederom werd ik gastvrij opgevangen bij de bus, dit keerdoor Maury, de mede-eigenaresse van 2casa’s, en we liepen samen naar de casa van haar zus Anna-Maria (toevallig!). Een prachtige grote kamer aan een soort binnenplaatsje, en nu ik dit typ zit ik aan de tafel midden in de binnenplaats, te genieten van een drankje en de ondergaande zon en de muziek die uit het dorp/de stad begint op te zwellen.

Gisteren ben ik na aankomst de stad nog even ingeweest, op zoek naar een lunch, de zon scheen uitbundig en de mensen bleven me maar aanstaren wat eigenlijk een beetje onprettig voelde.Een eettentje was lastig te vinden, er zijn weinig restaurantjes en de tentjes die ik kon vinden waren of vol of waren dicht. Ook de tentjes waar je pizza aan de straat kon bestellen die ik had gezien kon ik nergens meer vinden. Uiteindelijk vond ik een restaurantje, een die niet zo opviel, en daar was ik helemaal alleen en heb ik een heerlijke lunch gegeten. De eigenaar was super gastvrij en kwam gezellig kletsen waarna ik werd voorgesteld aan zijn vrouw “love of my life, apple of my eye, the reasonwhy i’m alive”.

Terwijl ik naar zijn verhalen luisterde bleef ik maar eten, ik had zo’n trek. Vis, gefrituurde banaan, een soort aardappel die ze hier veel eten (naam vergeten), salade en een bord vol fruit. De eigenaar bleef ondertussen gezelligdoorkletsen. Toen een jongen langsliep, binnenkwam, en me een tour aanbood stuurde hij hem weg en zei “dont let them close…becareful, theyjustwant your money!”. Mensen zijn zo zorgzaam soms, misschien omdat ik alleen ben, maar het raakt me elke keer weer. Hierna heb ik bij het internetcafe, die makkelijk te vinden was en heel rustig was, mijn eerdere verhalen kunnen opsturen. En ik heb heerlijk die avond doorgebracht bij mijn casa met wederom, naar mijn idee, een echte Cubaanse maaltijd. Kip, gefrituurde banaan, fruit, bonensoep en rijst. S’avonds heb ik op het binnenplein een boek gelezen met een drankje terwijl ik overal uit de stad muziek hoorde. Ik voelde me die middag daarvoor niet veilig genoeg in deze stad om erop uit te gaan in mijn eentje in de avond, maar het klonk zo verleidelijk. Maar ik ben lekker vroeg gaan slapen.

Vanmorgen stond Maury na een super ontbijt van Anna-Maria alweer klaar want ze had een taxi geregeld om de vallei van Vinales te gaan bekijken. Ze ging naast de taxichaffeur zelf ook nog mee als mijn persoonlijke tourguide en ik had er ineens een vriendin bij. Zo zei ze zelf toen iemand vroeg “Friend of Guide?” “Both, shestays at myplaceand i take her on a tour”. Het was een mooie rit met leuke gesprekken. We zijn naar een tabaksplantage geweest, hebben bij uitzichtpunten gestaan om de vallei te zien, hebben een grot bezocht met een bootje en prehistorische muurschilderingen bekeken en daarnaast foto’s bekeken van haar neefjes en nichtjes en mijn lieve neefje.

Ook hier in de omgeving zie je veel mensen te paard, of te oss. Verder zie je soms ineens een oldtimer voorbij komen en zijn er vooral heel veel toeristenbussen op de weg en dus veel eettentjes en kraampjes langs de weg. Ik verbaasde me over de hoeveelheden flessen water, soda, pakken koekjes en chips die er verkocht werden, dat had ik nog niet eerder gezien en had ik eigenlijk niet eerder zo makkelijk kunnen kopen. Eindelijk kon ik een grote fles water kopen zonder eerst te moeten zoeken! Dat blijft me zo verbazen dat, dat zo lastig kan zijn, wat zijn we toch verwend! Het was dus wel een wat toeristische tour, overal moest je voor betalen om naar binnen te kunnen (zelfs toen ze me een restaurant wilde laten zien, dat heb ik afgeslagen). Echter de natuur was er zeker niet minder door, het was prachtig. Na de tour ben ik het stadje nog even ingelopen maar die was uitgestorven, alles was dicht omdat het zondag is en er waren weinig mensen op straat. Nu zit ik zoals ik al zei lekker in de binnentuin met een drankje dit verhaal te typen. Het zijn 2 relaxdagen geworden, gewoon lekker rustig aan doen en genieten van natuur en het warme weer, want de zon laat zich uitbundig zien! Morgen in de middag ga ik weer richting Havana en daar heb ik weer ontzettend veel zin in. Nog 1 dansles met Osmany overmorgen en daarna vlieg ik naar Santiago de Cuba. Wat gaat de tijd toch eigenlijk snel, ik ben alweer op de helft. Op naar de volgende nieuw te maken herinneringen de komende 1,5 week!